W dniu 1 grudnia 2022 r. Sejm uchwalił nowelizację kodeksu pracy dokonując kompleksowej regulacji pracy zdalnej i kontroli trzeźwości pracowników. Obecnie ustawa została przekazana do Senatu. Najprawdopodobniej powyższe zmiany wejdą w życie już w I kwartale 2023 roku.
I. Praca zdalna.
- Praca zdalna może być świadczona całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika po wcześniejszym uzgodnieniu z pracodawcą.
- Ustalenie pracy zdalnej może nastąpić przy zawarciu umowy o pracę lub w trakcie zatrudnienia.
- Wprowadzono trzy rodzaje pracy zdalnej:
- standardowa – w ramach uzgodnienia z inicjatywy pracodawcy lub pracownika,
- na polecenie pracodawcy,
- okazjonalna – na wniosek pracownika w wymiarze do 24 dni w roku kalendarzowym.
- Praca zdalna standardowa winna być uregulowana w wewnętrznej dokumentacji zakładu pracy:
- należy wprowadzić regulamin pracy zdalnej, który poddaje się konsultacji z przedstawicielami pracowników,
- jeśli u pracodawcy funkcjonują zakładowe organizacje związkowe, zasady pracy zdalnej trzeba uzgodnić w porozumieniu zawartym z taką organizacją.
- Praca zdalna na polecenie pracodawcy jest możliwa do wprowadzenia jedynie w sytuacjach wyjątkowych tj. (i) stan zagrożenia epidemicznego, (ii) stan epidemiczny oraz (iii) 3-miesięczny okres po nim przypadający, (iv) lub jeżeli z powodu działania siły wyższej pracodawca nie jest w stanie zapewnić bezpieczeństwa w miejscu pracy,
- W przypadku pracy zdalnej standardowej lub pracy zdalnej na polecenie pracodawcy, obowiązek pokrycia kosztów pracownika związanych z pracą zdalną ponosi pracodawca,
- W przypadku pracy zdalnej okazjonalnej pracodawca nie jest obowiązany do ponoszenia kosztów pracy zdalnej pracownika,
- Pracodawca będzie uprawniony do kontrolowania pracownika w miejscu pracy zdalnej,
- Procedowana regulacja zastępuje obecnie obowiązujące przepisy w zakresie telepracy oraz przepisy covidowe dotyczące pracy zdalnej.
- Przepisy w zakresie pracy zdalnej mają wejść w życie po upływie 2 miesięcy od ich ogłoszenia, przy czym warunki stosowania telepracy wynikające z regulaminu lub porozumienia lub wykonywanie telepracy na podstawie wniosku pracownika może mieć miejsce nie dłużej niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizowanej ustawy.
II. Kontrola trzeźwości:
- Zasady kontroli trzeźwości pracownika muszą być uregulowane w wewnętrznej dokumentacji zakładu pracy tj. w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu.
- Podstawą przeprowadzenia kontroli trzeźwości na obecność alkoholu i innych używek, jest konieczność zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób, lub ochrony mienia.
- Pracodawca obowiązany jest do poinformowania pracowników o wprowadzeniu kontroli 14 dni przed rozpoczęciem jej stosowania.
- Pracownika zatrudnianego do grupy kontrolowanej informuje się o przeprowadzaniu kontroli przed dopuszczeniem do pracy.
- Pracodawca obowiązany jest do poinformowania o sposobie przeprowadzania kontroli, czasu oraz częstotliwości przeprowadzania kontroli, grupy kontrolowanych pracowników oraz rodzaju urządzenia użytego podczas kontroli.
- Pracodawca może wykorzystywać do kontroli jedynie urządzenia, które posiadają dokument potwierdzający ich kalibrację lub wzorcowanie.
- Pracownika, u którego wykryto stężenie alkoholu poniżej 0,2‰ lub 0,1 mg należy uznać za niebędącego pod wpływem alkoholu.
- Pracownika, u którego stwierdzono przekroczenie dopuszczalnej normy stężenia alkoholu lub bycia pod wpływem zakazanego środka psychotropowego nie wolno dopuścić do pracy.
- Kontroli można również poddać osoby współpracujące z pracodawcą na podstawie umów cywilno-prawnych.
Rekomendowane działania.
- weryfikacja obowiązujących u pracodawcy dokumentów dotyczących pracy zdalnej/telepracy,
- ustalenie liczby osób świadczących pracę zdalną na podstawie nowelizowanych przepisów prawa,
- weryfikacja zainteresowania pracą zdalną oraz przeliczenie kosztów z nią związanych,
- w razie potrzeby przygotowanie lub zmiana dokumentów regulujących pracę zdalną pod przyszły stan prawny,
- w przypadku planowania kontroli trzeźwości pracowników – podjęcie działań mających na celu przygotowanie dokumentacji wewnętrznej.